Menu Zamknij

Historia Parafii

                

 

     Parafia w Turzy powstała prawdopodobnie                   w 2. połowie XIV w. Pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi dopiero z 1470 r. Pierwszy drewniany kościół miał według tradycji istnieć już w 1333 r. Kolejne kościoły były również drewniane a ostatni z nich zbudowany został w XVI lub XVII w. i przetrwał aż do 1912 r. musiał ustąpić miejsca murowanej świątyni. Obecną, murowaną świątynię neogotycką wzniesiono ze składek parafian według projektu i pod kierunkiem Jana Grabowskiego. Proboszczem był wówczas ks. Adolf Majewicz, społecznik i świetny organizator, który już w latach 1911–1912 zainicjował wyrób cegły na budowę kościoła. Prace budowlane rozpoczęto w roku 1912. Dwa lata później założono sklepienia. Doszło wówczas do katastrofy budowlanej – zawaliło się sklepienie nad prezbiterium. Po wybuchu i wojny światowej prace stanęły na rok. Jeszcze w roku 1914 Turza przeszła w ręce rosyjskie. Gdy po kontrofensywie w maju 1915 do wsi wrócili Austriacy, podjęto na nowo prace budowlane, rekonstruując sklepienie w prezbiterium, i przystąpiono do robót wykończeniowych: położono posadzkę oraz wytynkowano ściany. W roku 1916 zamontowano witraże. W następnym ustawiono ławki, a w kolejnym wykończono wieżę. Część wyposażenia przeniesiono ze starego kościoła. W 1919 zakupiono ołtarze boczne, w latach 1925–1926 zamontowano organy, w roku 1927 postawiono wielki ołtarz, a w następnym wnętrze kościoła pokryto polichromią.   konsekracji kościoła dokonał biskup tarnowski Leon Wałęga w 1928 r. Świątynia uderza monumentalnością. Abp. Jerzy Ablewicz miał powiedzieć, że kościół w Turzy mógłby być katedrą. W następnych dziesięcioleciach kilkakrotnie ją odnawiano, m.in. w latach 1969–1970. Dla uczczenia setnej rocznicy budowy kościoła w latach 2012–2016 odnowiono. 

Obecnie proboszczem parafii jest ks. mgr. Zenon Macko. Funkcję tę pełni od 2015 r.

Wieś położona na Pogórzu Ciężkowickim, na wysokości 380-404 m. n.p.m, z licznymi przysiółkami: Brzezie, Dział, Folwark, Góry, Górka, Młynek, Pańskie Pola, Sołtystwo, Zalesie Załęże, Zapotok.   W dokumencie Leszka Czarnego jej nazwa brzmi: Tura. Wieś była osadą leżącą w dobrach klasztoru tynieckiego i jego własnością pozostała do XV w. Jakieś formy osadnictwa istniały wcześniej. Świadczą o tym znaleziska archeologiczne: siekierki z okresu neolitu i monety rzymskie. Jako Turza jest wymieniona w 1349 r. a następnie w 1354 r.                W protokole z lustracji w 1616 r. umieszczono streszczenie przywilejów nadanych w 1349 r. na sołtystwo: „Turza…(sołtystwo), do którego wedle przywileju śp. króla Kazimierza Wielkiego przed nami okazanego z roku 1349, ma mieć: cztery role wolne, dwa młyny każdy o jednym kole, jedną rolę dla wypędzania stada, którą Skotnicą nazywają, ogrody, staw, wolny ubój mięsa, szewców, cieśli, chlebów piekarni, karczmę wolną, łąkę dla dwudziestu wozów siana, wolny połów w granicach wspomnianej własności, miód, trzeci denar czynszu,   a dla kościoła jedną rolę, z zachowaniem czynszu od kmieci tej wioski z ośmiu skutów i ferton za czynsz. (…) Sołtysi i ich następcy obowiązani są do wyprawy ogólnej z jednym pancernym na odpowiednim koniu.” 

 

Witraże :

Zespół witraży w Turzy został wykonany w 1916 roku przez Krakowski Zakład Witrażów S. G. Żeleński , co potwierdzają inskrypcje na dwóch przeszkleniach . Tworzy go jedenaście kompozycji umieszczonych w prostokątnych oknach zwieńczonych ostrołukowo, znajdujących się po bokach ołtarza głównego ( Św. Antoni Padewski z Dzieciątkiem,  Św. Katarzyna) i w ścianie południowej prezbiterium (  Św. Barbara, Św. Andrzej), naprzeciwko siebie w transepcie ( Serce Marii,  Serce Jezusa) i nawie ( z symbolem Eucharystii i  Agnus Dei oraz z hierogramem Marii i  z hierogramem Chrystusa) oraz w rozecie w fasadzie ( Gołębica Ducha Świętego). Każdy z witraży opatrzono inskrypcją fundacyjną. Z napisów tych (jeden  nieczytelny) wynika, iż fundatorami witraży byli w większości wymienieni z imienia i nazwiska parafianie.

Is (1)
Św. Antoni Padewski z Dzieciątkiem „Fund: Antoni i Franciszka Ziewińscy ·”
IIs (1)
Św · Barbara „Fundatorka Julia Markowicz ·”
IIIs (1)
Św. Andrzej „Fund: Jędrzej Kawa starszy i młodszy”
IVn (1)
Św. Katarzyna „Róże i Parafianie swej Patronce ·”
Vs (1)
Serce Marii „Fundowali | Kazanowscy i Kucharczykowie ·”
VIn (1)
Serce Jezusa „Fundatorowie Mikołaj i Apolonia Jędrusiakowie ·”
VIIs
Symbol Eucharystii „Fundował Franciszek i Ewa Frysztak ·”
VIIIs
Hierogram Marii „Fundowała Karolina Markowicz ·”
IXn
Agnus Dei „Fundowali Jędrzej i Marya Korzuchowie ”
Xn
Hierogramem Chrystusa „Fundowali | […]”(nieczytelne)
XIw
Gołębica Ducha Świętego „fundator Jędrzej Majcher ·”